اطلاعات کامل داروی آیوپرومید Iopromide
گروه داروئی: مواد حاجب
موارد مصرف:
این فرآورده برای انجام آرتریوگرافی، آئورتوگرافی، آنژیوگرافی و ونوگرافی در مغز، قلب و عروق، و برای اوروگرافی دفعی، مقطع نگاری کامپیوتری مغز و بدن استفاده می شود.
مکانیسم اثر:
ترکیبات آلی ید در هنگام عبور از مجاری مختلف بدن با جذب اشعهX باعث تشخیص ساختار بافت مورد نظر می شوند. شدت جذب اشعه به غلظت ید بستگی دارد.
فارماکوکینتیک:
بعد از تزریق داخل وریدی، دارو به سرعت در مایعات خارج سلولی توزیع می شود، اما در جائی رسوب نمی کند. ضمناً از این طریق از سد خونی- مغزی عبور نمی کند، گر چه در تومورهای مغزی به دلیل از بین رفتن سد خونی- مغزی در محل تومور توزیع می گردد و نیمه عمر دارو تقریباً 2 ساعت (در صورت سلامت کلیه) می باشد. در روش تزریقی دفع عمدتاً از طریق کلیه صورت می گیرد.
منع مصرف:
در صورت وجود حساسیت به ترکیبات حاوی ید، فئوکروموسیتوما و دهیدراتاسیون این دارو نباید مصرف کرد.
همچنین برای هر یک از راهها موارد منع مصرف بطور اختصاصی در ذیر ذکر شده است:
هموسیستینوری (برای آنژیوگرافی)؛ و آنوری دیابت قندی (برای اوروگرافی دفعی).
عوارض جانبی:
احتمال بروز ترومبوآمبولی منجر به انفارکتوس میوکارد وجود دارد. عوارض جانبی شایع شامل واکنشهای آلرژیک کاذب، سردرد، سرگیجه، افت یا افزایش فشار خون، کاهش ضربان قلب، کمردرد، سختی گردن، تهوع و استفراغ و اسهال می باشد.
تداخلات دارویی:
مصرف همزمان این دارو با داروهای خوراکی پرتونگاری کیسه صفرا احتمال سمیت کلیوی را افزایش می دهد.
هشدار ها:
1- این دارو به علت خاصیت مدر اسموتیک، موجب ایجاد یا تشدید دهیدراتاسیون و افزایش احتمال نارسائی حاد کلیوی می شود. در اطفالی که کم ادراری، زیادی ادرار ویا دیابت دارند، این مشکل بیشتر دیده می شود. به منظور جلوگیری از دهیدراتاسیون، باید قبل از آزمایش به مقدار کافی مایعات به بیمار داده شود. احتمال بروز نارسائی کلیوی در بیماران سالخورده بیشتر است.
اطلاعات کامل داروی آیوپانوئیک اسید Iopanoic Acid
گروه داروئی: مواد حاجب
موارد مصرف:
این فرآورده برای پرتونگاری کیسه صفرا فقط در مواردی به کار می رود که تشخیص بعد از التراسونوگرافی غیر قطعی باشد. همچنین برای درمان بیماری گریوز در صورتی که درمان های رایج منع مصرف داشته یا تصحیح سریع تیروتوکسیکوز لازم باشد، می توان از این دارو استفاده کرد. این فرآورده برای نمایان سازی مجرای صفراوی نیز به کار می رود.
مکانیسم اثر:
ترکیبات آلی ید در هنگام عبور از مجاری مختلف بدن با جذب اشعه X باعث تشخیص ساختار بافت مورد نظر می شوند. شدت جذب اشعه به غلظت ید بستگی دارد. از اثرات دیگر این دارو مهار تبدیل محیطی T4 به T3 و کاهش ترشح هورمون تیروئید در بیماری پرکاری غده تیروئید گریوز می باشد.
فارماکوکینتیک:
این دارو به خوبی جذب می شود، ولی در صورت عدم وجود املاح صفراوی جذب ضعیفی دارد. متابولیسم دارو کبدی و دفع آن از طریق کلیه می باشد. زمان ایجاد غلظت حداکثر 14-19 ساعت می باشد. در طی 24 ساعت 33% دارو از بدن حذف می شود.
منع مصرف:
بیماری پیشرفته کبدی- کلیوی، نارسائی شدید کلیه و کبد و حساسیت به مواد حاجب یددار از موارد منع مصرف دارو می باشد.
عوارض جانبی:
واکنشهای آلرژیک کاذب، اسهال، تهوع و استفراغ، اسپاسم یا کرامپ های شکمی، دفع ادرار دردناک، سرگیجه و سردرد از عوارض جانبی این دارو می باشند.
تداخلات دارویی:
این دارو دفع کبدی مگلومین یدوپامید را کاهش می دهد. در صورت مصرف همزمان با داروهای اوروگرافی نیز سمیت کلیوی (مخصوصاً در بیماران با اختلالات کبدی یا کلیوی) افزایش می یابد. مصرف همزمان این دارو با کلستیرامین موجب کاهش تأثیر دارو بر نمایان سازی کیسه صفرا می شود.
اطلاعات کامل داروی آیوپامیدول Iopamidol
گروه داروئی: مواد حاجب
موارد مصرف:
ماده حاجب.
عکس برداری ، آنژیوگرافی، میلوگرافی، عکس برداری از دستگاه گوارش.
فارماکوکینتیک:
نیمه عمر دفعی دارو حدود 2 ساعت است.
عوارض جانبی:
برافروختگی، احساس گرما، درد در سایت تزریق، تهوع، استفراغ، سردرد، سرگیجه، احساس طعم فلزی، تعریق، هایپوتنشن، تاکیکاردی، برادی کاردی.
اطلاعات کامل داروی ایوهگزول Iohexol
گروه داروئی: مواد حاجب
موارد مصرف:
ایوهگزول از راه داخل نخاعی برای میلوگرافی ناحیه سینه، گردن، کمر وتمامی ستون فقرات (استاندارد یا توموگرافی کامپیوتری)؛ از راه داخل عروقی برای آنژیوکاردیوگرافی، آنژیوگرافی، آئورتوگرافی، آرتریوگرافی، ونوگرافی، اوروگرافی دفعی، توموگرافی کامپیوتری مغز و بدن، هرنیوگرافی؛ از راه داخل مجرا برای پانکراتوگرافی برگشتی؛ کولانژیوپانکراتوگرافی برگشتی، و از راه داخل مایع سینوویال برای آرتروگرافی مفصل؛ از راه خوراکی، برای توموگرافی کامپیوتری شکم و رادیوگرافی دستگاه گوارش مصرف می شود.
مکانیسم اثر:
ایوهگزول یک ترکیب غیر یونیزه آلی ید می باشد. ترکیبات آلی ید در هنگام عبور از مجرای مختلف بدن با جذب اشعه x باعث تشخیص ساختار بافت مورد نظر می شوند. شدت جذب اشعه به غلظت ید بستگی دارد.
فارماکوکینتیک:
وقتی داخل نخاعی تزریق می شود، به سرعت در قسمتهای مختلف مغز توزیع می شود که در بیماران نرمال ظرف چند ساعت به داخل خون می رود و حذف می شود و نیمه عمر دارو از این راه 4/3 ساعت است. در داخل عروق به سرعت در مایعات خارج سلولی توزیع می شود، اما در جائی رسوب نمی کند. ضمناً از این طریق از سد خونی- مغزی عبور نمی کند، گرچه در تومورهای مغزی به دلیل از بین رفتن سد خونی- مغزی در محل تومور توزیع می گردد و نیمه عمر دارو تقریباً 2 ساعت (در صورت سلامت کلیه) می باشد. در روش تزریقی دفع کلیوی بوده و در راه خوراکی یا داخل مجرا دفع عمدتاً از طریق مدفوع صورت می گیرد.
منع مصرف:
در صورت وجود حساسیت به ترکیبات حاوی ید، سابقه آسم یا آلرژی، دهیدراتاسیون این دارو را نباید از هیچکدام از راههای مصرف تجویز نمود.
همچنین برای هر یک از راهها موارد منع مصرف بطور اختصاصی در زیر ذکر شده است: فئوکروموسیتوم (از راه داخل عروقی)، هوموسیستینوری (برای آرتریوگرافی مغز)؛ بیماری برگر، ایسکمی شدید (برآرتریوگرافی محیطی)؛ آنوری، دیابت قندی (برای اوروگرافی دفعی)؛ عفونت مجاور مفصل مورد نظر (برای پرتونگاری از مفصل)
عوارض جانبی:
: عوارض جانبی معمولاً به غلظت دارو، ویسکوزیته، میزان و سرعت تجویز بستگی دارد. معمولاً عوارض ایوهگزول مانند بقیه ترکیبات حاجب یددار غیریونیزه کمتر از انواع یونیزه آن است. احتمال بروز ترمبوآمبولی منجر به انفارکتوس میوکارد وجود دارد. در افراد مبتلا به دهیدراتاسیون، سردرد دامنه دار، ممکن است پس از تزریق داخل نخاعی بروز نماید.
عوارض جانبی شایع شامل واکنشهای آلرژیک کاذب، سردرد، برونکواسپاسم، ادم ریوی، افت شدید فشار خون، کمردرد، سختی گردن، تهوع، اسهال و سرگیجه می باشد. در تزریق داخل نخاعی، التهاب غیر عفونی مننژ، گیجی، درد عصب سیاتیک، درد در ناحیه پشت و درد و تورم مفصل مشاهده می شود.
اطلاعات کامل داروی ایودیکسانول Iodixanol
گروه داروئی: مواد حاجب
موارد مصرف:
این دارو برای آنژیوکاردیوگرافی (ارزیابی شریان های کرونر و بطن چپ)، آنژیوگرافی، آئوروتوگرافی (برای ارزیابی آئورت)، آرتریوگرافی (برای ارزیابی عروق محیطی، انشعاب عروق بزرگ احشائی، ضایعات شریانی مغزی)، ونوگرافی (ارزیابی سیستم وریدی محیطی) بکار می رود. این دارو همچنین برای اوروگرافی دفعی (ارزیابی فعالیت کلیه)، مقطع نگاری کامپیوتری و مغز و بدن نیز به کار می رود.
مکانیسم اثر:
ترکیبات آلی ید در هنگام عبور از مجاری مختلف بدن با جذب اشعه X باعث تشخیص ساختار بافت مورد نظر می شوند. شدت جذب اشعه به غلظت ید بستگی دارد.
فارماکوکینتیک:
15-120 ثانیه بعد از تزریق به حداکثر اثر خود می رسد، ولی در مورد پارانشیم کلیه، مطلوبترین زمان 5-15 دقیقه بعد از تزریق می باشد. نیمه عمر دارو 123 دقیقه است ولی در نارسائی کلیوی نیمه عمر به 23 ساعت می رسد. دفع این دارو 97% کلیوی و 2% از طریق مدفوع است.
منع مصرف:
در صورت وجود حساسیت به ترکیبات حاوی ید، فئوکروموسیتوم، دهیدراتاسیون نباید از هیچکدام از راههای مصرف تجویز شود.
عوارض جانبی ایودیکسانول
آنژین صدری، آرتیمی، افت فشار خون، سنکوپ، پارستزی، ادم، واکنشهای آلرژیک کاذب، تهوع، استفراغ، اسهال، سردرد، سرگیجه، عوارض جانبی این دارو هستند.
تداخلات دارویی:
این دارو را نباید همزمان با داروهای پرتونگاری کیسه صفرا و داروهای هوشبر مصرف کرد.
هشدار ها:
1- در صورت هیپرتیروئیدیسم، نقص ایمنی یا اختلالات خود ایمنی، سابقه آسم یا آلرژی، نارسائی شدید کلیوی و بیماری کم خونی داسی شکل این دارو با احتیاط مصرف شود.
2- در صورت آمفیزم مزمن ریوی (برای آنژیوکاردیوگرافی)، هوموسیستینوری (برای آنژیوگرافی) عفونت موضعی یا ایسکمی شدید، التهاب وریدی، ترومبوز و انسداد سیستم وریدی (برای ونوگرافی) این دارو با احتیاط مصرف شود.
3- این دارو نباید به فضای زیر عنکبوتیه تزریق شود.
اطلاعات کامل داروی گادوتریک اسید Gadoteric Acid
گروه داروئی: مواد حاجب
موارد مصرف:
شلات گادولینیوم یونی.
الف- عکس برداری نخاعی و جمجمه ای
ب- ارزبابی عملکرد کلیوی (تزریق وریدی)
ج- عکس برداری از دستگاه گوارش (تجویز به فرم خوراکی یا رکتال)
فارماکوکینتیک:
پیرو تجویز به فرم خوراکی دارو سریعا در فضای خارج سلولی توزیع می شود. نیمه عمر دارو حدود 1.6 ساعت است. دارو به پروتئین های پلاسما باند نمی شود و به میزان جزئی در شیر ترشح می شود.
عوارض جانبی:
سردرد، تهوع، استفراغ، احساس گذرای سرما یا گرما، هایپوتنشن، تشنج، واکنش های آلرژیک، پارستزی، سرگیجه، افزایش موقت آهن و بیلی روبین سرم.
اطلاعات کامل داروی گادوپنتتات Gadopentetate
گروه داروئی: مواد حاجب
موارد مصرف:
این دارو باید انجام MRI مغزی ونخاعی در افراد با سن بیش از 2 سال و جهت تشخیص بیماری های عروقی، سرطانی، التهابی، آکوستیک نیوروما، انفارکتوس تحت حاد، واختلالات خاص (دمیلینه شدن اعصاب در مولتیپل اسکلروز) و ضایعات نخاعی به کار می رود. این دارو همچنین برای MRI برای بدن و قلب مصرف می شود.
مکانیسم اثر:
به تک نگار عوامل پارامگنتیک مراجعه شود. در خارج از CNS، این دارو به سرعت در بخش بین سلولی به تعادل می رسد و سیگنال را در تمامی بافت ها افزایش می دهد.
فارماکوکینتیک:
به سرعت از طریق خون در فضای خارج سلولی توزیع می شود. نیمه عمر دارو 6/1 ساعت ودفع آن کلیوی است.
منع مصرف:
در صورت کم خونی همولیتیک، حساسیت به گادوپنتتات ونارسائی شدید کلیوی نباید از این دارو استفاده نمود.
عوارض جانبی:
تشنج، واکنش های آلرژیک کاذب و افت شدید فشار خون، احساس سردی در محل تزریق، سرگیجه، سردرد، تهوع از عوارض جانبی مهم این دارو هستند.
اطلاعات کامل داروی گادوبوترول Gadobutrol
گروه داروئی: مواد حاجب
موارد مصرف:
ماده حاجب (شلات گادولینیوم یونی).
الف- عکس برداری نخاعی و جمجمه ای: تجویز 0.1mmol/kg از راه وریدی
ب- آنژیوگرافی رزونانس: تجویز 0.1-0.3mmol/kg از راه وریدی
فارماکوکینتیک:
دارو اساسا در مایع خارج سلولی توزیع می شود و از سد خونی مغزی عبور نمی کند. نیمه عمر دارو حدود 1.8 ساعت می باشد.
عوارض جانبی:
سردرد، تهوع، استفراغ، احساس گذرای سرما یا گرما، هایپوتنشن، تشنج، واکنش های آلرژیک، پارستزی، سرگیجه، افزایش موقت آهن وبیلی روبین سرم، طولانی شدن رپلاریزاسیون قلبی.
هشدار ها:
الف- به علت احتمال طولانی شدن رپلاریزاسیون قلبی پیرو مصرف این دارونباید این دارو را در بیماران با هایپوکالمی تصحیح نشده استفاده کرد.
ب- در بیماران با بیماری قلبی شدید، سندرم QT طولانی مادرزادی و نیز در بیماران با سابقه آریتمی ناشی از دارو، تجویز این دارو باید با احتیاط صورت گیرد.
اطلاعات کامل داروی اتیودیزداویل Ethiodized Oil
گروه داروئی: مواد حاجب
موارد مصرف:
این دارو برای عکسبرداری از رحم ولوله های رحمی، برای تشخیص تومورهای داخل لوله وگردن رحم وسایر اختلالات داخل لوله رحمی مصرف می شود. این دارو همچنین برای عکسبرداری از سیستم لنفاوی به منظور تشخیص تومورهای سرطانی و ارزیابی آنها به کار می رود.
مکانیسم اثر:
داروهای جاجب یددار در حین عبور از مجرای مختلف بدن با جذب اشعه X میزان تمایز بافتی را افزایش داده وساختمانهای داخلی بدن را ترسیم می کنند. میزان ید این دارو 37 درصد است.
منع مصرف:
در صورت حساسیت مفرط به دارو یا ترکیبات یددار، دارو نباید مصرف گردد. همچنین این دارو نباید برای پرتونگاری از برونشها یا به صورت داخل عروقی یا داخل نخاعی استفاده شود. عکسبرداری از رحم ولوله های رحمی در موارد ذیل ممنوع است: فاصله زمانی کوتاه (قبل یا بعد) از قاعدگی، حاملگی داخل رحمی، خونریزی داخل رحمی یا 30 روز پس از کورتاژ یا نمونه برداری مخروطی از گردن رحم، برای بیماران مبتلا به بیماری التهابی حاد لگنی، ضایعات مشخص گردن رحم یا التهاب لایه داخلی گردن رحم همراه با خونریزی داخل رحمی، عکسبرداری از مجاری لنفاوی در موارد ذیل ممنوع است: بیماران با شانت راست به چپ قلبی، مبتلایان به بیماریهای پیشرفته ریوی ودر بیمارانی که پرتودرمانی ریوی داشته اند.
عوارض جانبی:
ممکن است در پرتونگاری از رحم و لوله های آن واکنشهای حساسیتی، واکنشهای جسم خارجی و تشدید بیماری التهابی حاد لگنی رخ دهد. در پرتونگاری از مجاری لنفاوی احتمال آمبولی ریوی، ادم موقتی یا وخیم تر شدن موقتی ادم لنفاوی وجود دارد.
تداخلات دارویی:
از آنجا که داروهای حاجب یددار ممکن است نتایج آزمایشات عمل غده تیروئید را تغییر دهند، در صورت لزوم، اینگونه آزمایشات باید قبل از تجویز دارو انجام شود.
هشدار ها:
اطلاعات داروی باریم سولفات Barium Sulfate
گروه داروئی: مواد حاجب
موارد مصرف:
سولفات باریم به عنوان ماده حاجب اشعه X برای آزمایشات پرتونگاری و توموگرافی کامپیوتری قسمتهای مختلف دستگاه گوارش مصرف می شود.
مکانیسم اثر:
سولفات باریم زمانی که از بدن عبور می کند، میزان جذب اشعه X را افزایش می دهد. بنابراین شکل و ساختمان دستگاه گوارش را آشکار می کند.
فارماکوکینتیک:
این دارو درصورتی که خالص باشد از دستگاه گوارش جذب نمی شود. یعد از مصرف خوراکی، مری، معده و دوازدهه فوراً آشکار می شوند، در صورتی که برای آشکار سازی روده کوچک 90-15 دقیقه وقت نیاز است. در صورت تجویز داخل روده ای با استفاده از یک لوله، روده کوچک بلافاصله نمایان می شود. شدت و سرعت ظاهر سازی روده بزرگ و انتهای روده کوچک با استفاده از تنقیه به وضعیت بیمار و فشار هیدروستاتیک روده بستگی دارد.
منع مصرف:
این دارو در صورت انسداد روده بزرگ و یا وجود سوراخ در دستگاه گوارش، احتمال بارداری یا دهیدراتاسیون نباید مصرف شود.
عوارض جانبی باریم سولفات
احتمال بروز یبوست، تجمع مدفوع متراکم، انسداد روده و آپاندیسیت پس از مصرف (خوراکی یا تنقیه) دارو وجود دارد. سوراخ شدن روده ها توسط دارو نیز ممکن است منجر به پریتونیت، چسبندگی روده ها و مرگ گردد. استنشاق این پودر موجب بیماری ریوی می گردد.
هشدار ها:
در صورت ابتلا به کولیت اولسراتیو، دیورتیکولیت مزمن با احتیاط مصرف شود.
توصیه های دارویی:
اشکال داروئی:
[ساشه باریم سولفات]
BARIUM SULFATE 175G SACHET
[ساشه باریم سولفات]
BARIUM SULFATE 240G/240ML SUSP
[سوسپانسیون باریم سولفات]
BARIUM SULFATE 340G POWDER
[پودر باریم سولفات]
BARIUM SULFATE 800G POWDER
[پودر باریم سولفات]
